Blogs Wat zegt het online gedrag over jouw leerling?
20 januari 2020

Wellicht heb je de nieuwe internethype ook al gezien, ik was in ieder geval behoorlijk onder de indruk van de veelbesproken Netflix serie ‘Don’t f*ck with cats’. Ben jij benieuwd wat jouw werk als communitymanager te maken heeft met deze serie? Lees dan vooral verder. Als beheerder van je schoolaccount ben je zelf natuurlijk actief op je kanaal. Maar je ziet wellicht ook grensoverschrijdende berichten van je leerlingen langskomen, dit kan voor dilemma’s zorgen. De online wereld en offline wereld lopen altijd door elkaar heen en hun online gedrag zie jij maar al te goed. Verander jij in net zo’n fanatieke privédetective als ‘Baudi Moovan’ en ‘John Green’ uit de docu of houd jij je hoofd koel?

Meekijken in het leven van jongeren en hun online gedrag

Als ik een leerling bij naam ken dan is dat of heel positief of juist negatief. Op het Instagramaccount dat ik beheer volg ik een kleine 2500 accounts. Ik volg leerlingen terug om bij te blijven bij mijn doelgroep. Niet om te controleren wat hun online gedrag is of om te kijken wat ze uitvreten. Ik voel me vereerd dat ik vanuit het schoolaccount op een laagdrempelige manier mee mag kijken in het privéleven van jongeren. Dat is een kostbare vertrouwensband. Mede door deze band worden we als school regelmatig via DM ingelicht over ongepaste accounts (zoals bijvoorbeeld meme-accounts over de school). 

Zo af en toe scroll ik door de tijdlijn en de verhalen heen om te zien wat de jongeren zoal aan het doen zijn. Gezellige vriendinnen foto’s/ foto’s op een bankje van een hangplek met middelvingers/ stapfoto’s op donderdagavond, er komt vanalles langs. Ik zie wat ze doen, door wie ze geliked worden, wie onder hun foto comment. Ik zie met wie ze een relatie hebben en vanaf welke datum, ik zie het als hun oma overleden is of als ze een nieuw huisdier hebben gekregen. Als ik dan door onze aula loop in de pauze, zie ik deze leerlingen inderdaad in de bekende groepjes staan. Het online leven klopt met de dagelijkse praktijk op school.

Who is watching me?

De meeste leerlingen weten wie ik ben: “Ja, jij bent die van social media”. Maar ik vraag me weleens af: weten zij eigenlijk wel, dat ik ook weet wie zij zijn? Dat ik weet waar ze sporten, wanneer ze jarig zijn, wat ze gister gegeten hebben en welke kleren ze geshopt hebben toen ze met hun vriendinnen in de stad waren? En dat alles terwijl ik ze geen les geef. Heel vaak ben ik niet bezig met deze dingen want ik heb er geen belang bij. Toch betrapt ik mezelf erop dat ik een mening vorm bij wat ik zie online. 

Ingrijpen bij grensoverschrijdend (online) gedrag

Zoals elke middelbare school hebben wij ook last van ongepast accounts. Zodra namen, fotos van leerlingen of medewerkers genoemd worden of bepaalde posts gewoon te ver gaan dan kom ik in actie: DAT ACCOUNT MOET ZO SNEL MOGELIJK OFFLINE. 

De volgende vragen zijn altijd: Wie zit hierachter? Wie doet zoiets en waarom? 

De eerste keren dat mij dit overkwam ging ik gelijk uit van een vreselijke pestkop die aan de andere kant van de lijn zat. Door dit vooroordeel reageerde ik aanvallend en liep het online gesprek vervolgens uit op een fiasco, ik belandde in een kat en muis spel en het gesprek ging nergens heen. Uiteindelijk gingen de accounts dan wel offline maar waarom het account er was en wie erachter zat, dat wist ik niet.

Na de eerdere mislukte pogingen besloot ik het anders aan te pakken en ging ik met een andere toon het gesprek aan. Tot mijn verbazing lukte het om de accounts zonder slag of stoot offline te krijgen. Simpelweg door aan te geven dat het account kwetsend was voor de mensen die erop stonden. En dat zij met het plaatsen van bepaalde content strafbaar bezig waren. De beheerder had vaak niet door dat dat het effect was op anderen en verontschuldigde zich direct voor het account en zijn gedrag online. In alle gevallen was het namelijk niet de verschrikkelijke pestkop die ik in mijn hoofd had. Het waren kwetsbare kinderen die via het anonieme account een manier hadden gevonden om aandacht te krijgen. Weliswaar over de rug van een ander. 

Zonder oordelen het gesprek aangaan 

We hebben in ons vak te maken met jongeren in een kwetsbare leeftijd. Soms is hun (online) gedrag gebaseerd op indruk willen maken, anders willen zijn maar vooral gezien worden. En waar is er nou een betere plek om dit te experimenteren dan in de online wereld? Maar is dat online gedrag altijd een waarheidsgetrouwe weerspiegeling van hoe iemand in de offline wereld is? 

Ik heb geleerd dat je niet kunt weten wie je voor je hebt. Door de dingen die je online tegenkomt. kun je -te snel- een beeld vormen die gestuurd worden door aannames, angsten en geruchten. De sleutel is geen oordelen te hebben totdat de waarheid op tafel ligt. Zoals in de docu, de eerste verdachte is online met de grond gelijk gemaakt door de facebookgroep…met heftige gevolgen. De docu eindigt met een interessante slotvraag, heeft het onderzoek bijgedragen aan de moord op het slachtoffer?

Bedenk goed wat jij doet met de informatie die je tegenkomt bij je volgers. In sommige gevallen is het beter om eerst zelf (offline) in gesprek te gaan. Je kunt dan achter de context van een bericht komen in plaats van gelijk de noodklok te luiden. Ook zal je dingen tegenkomen waarbij je in een dilemma belandt, Zorg dan dat je je leidinggevende of een collega inlicht, overleg over wat je moet doen en blijf er vooral niet alleen mee rondlopen. In gevallen waarbij er duidelijk sprake is van een strafbaar feit moet je natuurlijk wel in actie komen. 

Veel succes!