Blogs Kennissessie ChatGPT bij de HvA
30 januari 2023

Op 24 januari 2023 organiseerde de Hogeschool van Amsterdam een kennissessie over ChatGPT. Vragen als ‘Wat betekent een ontwikkeling als ChatGPT voor het onderwijs en onderzoek?’, ‘Betekent dat het einde voor essays, samenvattingen en kennisvragen of zal het zo’n vaart niet lopen?’ passeren de revue. 

ChatGPT houdt de gemoederen op social media al een tijdje bezig, we schreven er al eerder over. Docenten houden het gebruik van de Artificial Intelligence chatbot ook nauwlettend in de gaten. Wat doen studenten ermee, hoe wordt het toegepast? We horen het rumoer over de wens om het gebruik in te dammen of zelfs het te verbieden. 

De HvA heeft de kennissessie georganiseerd om AI-specialisten, onderzoekers, onderwijskundigen en andere aanwezigen uit te nodigen om de dialoog aan te laten gaan. Natuurlijk doet de chatbot zelf ook mee aan die dialoog. 

Pascal Wiggers van het Responsible AI Lab en Jurjen Helmus van het Smart Asset Management Lab van de HvA vertellen over de achtergrond van ChatGPT, wat het taalmodel nu eigenlijk doet en wat de chatbot nog niet kan. 

De kunst zit in de prompt

De kunst van het optimale uit de chatbot halen zit hem in de juiste vragen stellen (prompt) en daarna de conversatie aangaan om de antwoorden te verfijnen. Te algemeen of te specifiek, zeker in het begin van een sessie, levert vage of geen resultaten op. ChatGPT is een taalmodel, wat zoveel inhoudt als dat het een logische volgorde van woorden construeert aan de hand van miljarden parameters en de informatie die het gevoed is. Die informatie is overigens geüpdatet tot december 2021.

Plausibele antwoorden

Bij de informatie die ChatGPT tot zijn beschikking heeft zijn niet alleen bronnen inbegrepen als Wikipedia en ‘het internet’, maar ook gedrag en eerdere antwoorden die door anderen gegeven zijn van invloed op het resultaat. Het resultaat is vaak een heel plausibel en logisch geconstrueerd antwoord dat niet altijd de waarheid bevat, maar vaak ook wel. We zien er enkele voorbeelden van voorbij komen. 

Die voorbeelden gaan over het schrijven van code, het maken van persona’s, modellen voor het beoordelen van opdrachten of het maken van die opdrachten zelf. Grappig wordt het als ChatGPT wordt gevraagd om een opdracht te formuleren, vervolgens het antwoord te geven en dan dat antwoord te laten beoordelen. In het kort: het komt met suggesties voor verbeteringen die het in eerste instantie zelf niet had meegenomen. 

Omarmen of fraude voorkomen

De discussie tijdens de kennissessie gaat vooral over wat een onderwijsinstelling en docenten met een ontwikkeling als ChatGPT aan moeten. Er zijn twee kampen: degene die voorstander zijn en  de tool zien als één die niet meer weg te denken is. Je kunt deze als instelling maar beter omarmen. Het andere kamp is kritisch en zoekt naar manieren om fraude te voorkomen zoals het schijven of samenvatten van verslagen. Iedereen is het er wel over eens dat er ideeën mee gegenereerd kunnen worden: het lege, witte, scherm is met de komst van ChatGPT verleden tijd. 

Sluit het onderwijs nog wel aan bij behoeftes?

Het onderwijs verandert er in ieder geval door. Als de ontwikkeling van tools als deze leidt tot het verhogen van werkdruk voor docenten, geven we dan nog wel het juiste onderwijs? 

De discussie leidt uiteindelijk tot de vraag waarom studenten al zo gretig gebruik maken van de chatbot. Misschien is de reden wel  de aansluiting van de onderwijsmethode en de ontwikkeling van kennis, begrip en behoeftes vanuit de arbeidsmarkt. Als onderwijs nadruk blijft leggen op (geschreven) output, klopt het  onderwijs dan nog wel?  

ChatGPT en onderzoek?

In deze sessie hebben zijn er geen inzichten de revue gepasseerd over de toepasbaarheid van ChatGPT voor onderzoek. Ook interessant, maar niet op in gegaan: welke invloed kan een chatbot als ChatGPT hebben op publicaties en het proces daaromheen? Welke invloeden zijn er te verwachten voor wetenschapscommunicatie of de communicatie van wetenschappers? Kan dit van invloed zijn op de maatschappelijke impact van (praktijkgericht) onderzoek? Die inzichten gaan we op een andere manier verzamelen. 

Decaan van de faculteit Digitale Media en Creatieve Industrie Frank Kresin vat het geheel samen. Hij roept op tot een kritische houding en dialoog. Het is een eerste kennissessie over AI en chatbots, maar zeker niet de laatste.