Blogs Impact meten van publicaties op social media
22 februari 2023

We spraken een informatiespecialist van de TU Delft over het kunnen meten van impact van wetenschappelijke publicaties op social media. Dit is een onderwerp dat vaak ter sprake komt in onze trainingen online impact als wetenschapper. Het gaat hierbij om het kunnen monitoren van gesprekken over de inhoud van onderzoek, naar aanleiding van een publicatie. Dat zijn gesprekken door wetenschappers onderling maar ook gesprekken door wetenschappers met ‘de burger’. 

Maatschappelijke impact meten is reputatie meten

Als de reputatie van een wetenschappelijke instelling mede wordt bepaald door de wetenschappers en de maatschappelijke impact die zij met hun onderwijs en onderzoek maken dan wil je daar als instelling aan kunnen meten. Je wil rapporten kunnen draaien en de inhoud ervan kunnen duiden. 

Maatschappelijke impact is het effect op bijvoorbeeld beleid en gedrag dat je als wetenschapper hebt op maatschappelijke gebeurtenissen en onderwerpen. Dan moet je als wetenschapper wel de maatschappij bereiken met bijvoorbeeld jouw onderzoeksresultaten. 

Maatschappelijke impact gaat dus over gesprekken die je voert met de maatschappij. Daarom wil je dat deze gesprekken rondom thema’s en onderwerpen, op plekken plaatsvinden waar de maatschappij ook daadwerkelijk met de wetenschap communiceert: op social media dus.

Het ‘probleem’ van het kunnen meten van gesprekken op socialmediaplatformen is dat niet alle platformen goed doorzoekbaar zijn met een monitoringtool. Daarnaast is het een ‘probleem’ dat het zoeken op trefwoorden niet hetzelfde is als het zoeken naar een publicatie. 

De informatiespecialist vertelde me dat er tools zijn die wel een link kunnen leggen tussen een publicatie en de buzz op social media.

Over Altmetric

Voor het schrijven van dit blog heb ik gebruik gemaakt van de Altmetric Explorer voor instellingen. Met behulp van de explorer van Altmetric kun je de online activiteiten in relatie tot academisch onderzoek monitoren. Altmetric geeft inzicht in de impact (outreach) uit verschillende bronnen, waaronder citaten, nieuws, blogs en sociale media, zoals Twitter, Youtube, Reddit  en Facebook. Het gaat niet alleen over kwantiteit maar ook over kwaliteit. Het gaat dus ook om wat er door wie wordt gezegd. 

 Je kunt op auteur, onderzoeksgroep of instelling door de database browsen maar je kunt ook benchmarken ten opzichte van andere instellingen. In onderstaande video kun je een korte uitleg van het systeem zien

Hoe werkt dat dan?

Altmetric maakt gebruik van een meerdere persistent identifiers(PID’s), waarvan de Digital Object Identifier (DOI) de belangrijkste is. Altmetric kijkt naast de aandacht voor artikelen, ook naar de aandacht voor andere documenttypes, zoals boeken, boekhoofdstukken, datasets, klinische onderzoeksverslagen (Clinical trial records), en nieuwsverhalen (News stories). Als ze maar voorzien zijn van een PID, kan Altmetric daarop haar bronnen tracken.

Elke publicatie krijgt van het platform waar het gepubliceerd wordt een identifier. Het enige dat je dus moet doen is die identifier gebruiken als je op een socialmediaplatform content plaatst die betrekking heeft op je publicatie, door een link te gebruiken waar de identifier in verwerkt is. Alle comments, doorplaatsingen en mentions worden vervolgens geïndexeerd.

Verder kun je op Altmetric, door trefwoorden in het zoekvenster in te vullen, voor elk (wetenschappelijk) onderwerp vinden wie, wat en wanneer over dat onderwerp praat. Zo krijg je bijvoorbeeld inzicht in geschikte media voor jouw onderwerp, een onontdekte niche of inzichten die je kunt gebruiken voor een subsidie-aanvraag. Handig om het netwerk rondom ‘jouw’ niche in kaart te brengen en in jouw voordeel in te zetten. 

Erkennen en waarderen

Het landelijke programma Erkennen & Waarderen is bezig met het opnieuw definiëren van het erkennen en waarderen van wetenschap en wetenschapper in de maatschappij. Daarbij is niet alleen onderzoek van belang maar speelt ook onderwijs, leiderschap en impact een rol. Daardoor is er dus niet alleen behoefte aan het meten van aantallen publicaties en citaties. Ook minder meetbare elementen tellen mee.

Een viral, een trending topic, het maatschappelijke debat gaat vaak gepaard met een bepaalde emotie en subjectiviteit. Toch kan het kwantificeerbaar maken helpen bij het bepalen hoeveel impact een thema of onderwerp heeft. 

Conclusie

Met een tool als Altmetric kun je de buzz rondom jouw onderzoeksniche in kaart brengen en in jouw voordeel gebruiken. Het reikt verder en dieper dan ‘alleen’ je publicaties omdat het de online en social media aandacht van publicaties meet. Het geeft een waardevolle indicatie van de maatschappelijke relevantie van jouw onderzoek.