Blogs De stand van zaken: Universiteiten op Mastodon
31 januari 2023

Mastodon is een snel opkomend platform en de populairste ter vervanging van Twitter. Maar universiteiten maken nog niet massaal de overstap. Enkele universiteiten loopt voor op de rest, andere nemen een afwachtende houding aan. We duiken in de details.

De uittocht naar Mastodon

De overname van Twitter heeft Mastodon in de schijnwerpers gezet als een alternatief sociaal platform. Een platform dat snel groeit. Mastodon vind dat het vermogen van mensen om online te communiceren niet mag worden overgelaten aan de grillen van een commercieel bedrijf. En dit werpt zijn vruchten af, gezien de uittocht van voormalige Twitter-gebruikers naar Mastodon.

Om studenten en wetenschappers een alternatief te bieden voor Twitter, werken SURF en Universiteiten van Nederland aan een pilot zodat universiteiten, mbo’s en hogescholen een eigen netwerk op Mastodon krijgen. We zien in ons netwerk best wat wetenschappers die inmiddels op Mastodon te vinden zijn. Maar hoe zit dat met de nederlandse universiteiten, zijn die al massaal actief op Mastodon? We namen een kijkje achter de schermen.

De universiteiten op Mastodon

Op het eerste gezicht heeft van de veertien nederlandse universiteiten, de helft een account op Mastodon. Er zijn echter nogal wat verschillen tussen de manier waarop de universiteiten Mastodon gebruiken. 

Erasmus Universiteit Rotterdam zet berichten van Twitter automatisch door naar Mastodon, een zogenoemd bridgeaccount dus. Tilburg University heeft wel hun logo op het account gezet, maar is verder nog niet actief. Universiteit Leiden heeft een domeinnaam opgeëist, maar er verder nog niets mee gedaan.

De Universiteit van Amsterdam heeft twee accounts, waarvan de ene nog niet actief is en het profiel niet is ingevuld. De ander is ook (nog) niet bijzonder actief, heeft nog geen links in het profiel staan, en heeft tot nu toe twee berichten geboost (Mastodons voor retweets). 

De Technische Universiteit Eindhoven heeft ook een account, en gebuikt deze om berichten te versturen. Universiteit Utrecht heeft twee accounts, beide in November 2022 opgezet. Een daarvan toot (Mastodons voor tweeten) sinds december 2022 niet meer, de andere wel. 

De Universiteit Twente had sinds 2018 een instantie (server) op Mastodon, en was daarmee de eerste universiteit in Nederland. In de zomer van 2022 is de server stopgezet “omdat de meerwaarde er niet van werd ingezien”, en heeft de universiteit nu zelfs geen profiel op Mastodon.

Radboud Universiteit schijnt de actiefste universiteit op Mastodon, met zowel berichten, boosts van andermans berichten & zelfs enkele reacties op de berichten van anderen. Ze hebben ons laten weten dat ze zich gaan focussen op Mastodon, en vanuit daar crossposten naar Twitter. Ze zullen Twitter nog wel bijhouden, maar hun basis is dus Mastodon.

De andere 50%?

Waarom hebben nog niet alle universiteiten Mastodon omarmd? Een deel zal onzekerheid zijn: is dit platform wel iets voor onze universiteit? Is Mastodon een tijdelijke hype? Een andere reden is vast de investering die een nieuw platform met zich meebrengt. Niet financieel, want Mastodon is natuurlijk gratis en zonder winstoogmerk, maar de tijd die nodig is om een nieuw platform te leren kennen. 

Noscura heeft voor de universiteiten die twijfelen een inspiratiesessie en ook een training over Mastodon ontwikkeld. De inspiratiesessie is bedoeld om meer informatie te geven over het platform, zodat er een geïnformeerde keuze gemaakt kan worden om er voor te gaan (of niet). De training is geschikt voor onderwijs- en onderzoeksinstellingen die graag aan de slag gaan met (een professionalisering van) het inzetten van Mastodon, en daarin begeleid willen worden.

Hoe kan Mastodon bijdragen aan een professionele profilering van onderwijs- en onderzoeksinstellingen? Daar duiken we bij een volgend blog dieper in.

Eens uitproberen?

Voel je vrij om op Mastodon te connecten met Rob of Laura van Noscura.

Credits hoofdbeeld: collage van foto Radboud Universiteit door Noscura & Mastodon Mascot door Eugen Rochko.