Blogs
De a-sociale kant van sociale media
17 mei 2019
Wil je meer weten?
Mail je vraag aan Rob Speekenbrink of bel: 06 8183 4114
Iedereen weet dat het niet allemaal pais en vree is op sociale media. We zijn bekend met trollen, met nepnieuws en met het doodwensen van bekende Nederlanders. Ondanks dat is het toch nog behoorlijk schrikken als je het verhaal hoort van ‘cleaner’ Sjarrel.
Het begin
Sjarrel kan zijn huis in Amsterdam niet meer betalen en verhuist naar Berlijn. Omdat zijn Duits niet fantastisch is kan hij niet zomaar overal werk vinden. Eén optie is werken op een call-centre, daarvan zijn er vele in Berlijn en als je een vreemde taal spreekt dan heb je altijd werk. Een andere optie is content moderator bij Facebook. Dat laatste lijkt hem wel wat. Het ‘schoonhouden’ van Facebook. Het verwijderen van ongepaste inhoud. Dat lijkt hem nuttig werk. Hij wordt een zogenaamde ‘cleaner’.
Samen met mensen vanuit de hele wereld meldt hij zich bij Arvato Bertelsmann op een industrieterrein van Berlijn. Portugezen, Grieken, Scandinaviërs, Syriërs. Daar gaat een wereld voor hem open. Hij verblijft acht maanden in de hel, zoals de ondertitel van zijn nog te verschijnen boek luidt. Hij moet de Nederlandse, de Vlaamse, de Zuid-Afrikaanse en de Surinaamse markt in de gaten houden. Daar ziet hij dagelijks duizenden posts voorbij komen die hij moet beoordelen. Toestaan, verwijderen, escaleren. Racisme, haat, zelfmoord, Syriëgangers, kinderporno, executies, pesterijen, zelfbeschadiging en sadisme, dat alles komt zonder ophouden voorbij.
Natuurlijk gaat hem dat niet in de kouwe kleren zitten. Allereerst plaatst hij vraagtekens bij wat van de directie van Facebook wel en niet mag. Het beledigen van publieke personen zoals Justin Bieber of Sylvana Simons vindt de directie bijvoorbeeld geen enkel bezwaar. Op seksueel gebied zijn ze dan weer bijna preutser dan de paus.
Geografisch zijn er ook grote verschillen. De Portugese en Griekse markt: Netflix. De Spaans-Latijns-Amerikaanse markt: gangs, cartels, martelingen en folteringen. De Arabieren: porno, heel veel porno. De Perzen en Afghanen: ook veel porno. En wij Nederlanders zelf? Heel veel haat, veel kanker, kanker-dit, kanker-dat.
De achterkant van sociale media
Het sociale en open bedrijf dat Facebook voorgeeft te zijn, houdt dit alles het liefst binnenskamers. Geen enkele medewerker mag vertellen over zijn werk en wat hij ziet en doet. Maar ook met de medewerkers zelf die dit ondankbare werk moeten doen hebben Facebook en Arvato geen medelijden. De trauma’s die zij oplopen moeten ze zelf zien op te lossen. Dat is uiteindelijk de reden dat Sjarrel besluit te stoppen. Hij kan er gewoon niet meer tegen. “Ik wil die beelden die in mijn hoofd zitten kwijt,” zegt hij, “Ik zie constant het gezicht van dat meisje voor me, die man met die blinddoek over z’n hoofd, die vrouw met angst in haar ogen die benzine over zich heen krijgt gegoten…”
Het verhaal van Sjarrel is te beluisteren in een indrukwekkende en ook schokkende vpro-documentaire van radio- en podcastmaker Maartje Duin. Dit voorjaar komt het boek van Sjarrel met zijn volledige verhaal uit bij uitgeverij Prometheus.
Luister naar de documentaire van Maartje Duin van 16 september 2018
Het boek van Sjarrel Charon verschijnt dit voorjaar bij uitgeverij Prometheus:
